มายานวัตกรรม

แปลจาก The Myths of Innovation โดย Scott Berkun

สนพ. Salt Publishing, เมษายน 2562

คำนำผู้แปล

นับตั้งแต่วันเปิดฉากของศตวรรษที่ 21 แทบจะไม่เว้นแต่ละวันที่เราได้ยินคำว่า “นวัตกรรม” จากสื่อโฆษณาทุกรูปแบบทั้งภาครัฐและเอกชน บริษัทจำนวนไม่น้อยเปลี่ยนพันธกิจหรือสโลแกนของตัวเองเพื่อใส่คำว่า “นวัตกรรม” เข้าไป สินค้าและบริการจำนวนนับไม่ถ้วนอวดอ้างว่าเป็น “นวัตกรรม” ทั้งที่เป็นเพียงรุ่นใหม่กว่าของผลิตภัณฑ์รุ่นก่อน หาได้เป็น “การเปลี่ยนแปลงเชิงบวกขนาดใหญ่” ในนิยามที่ สกอตต์ เบอร์คัน ผู้เขียนหนังสือเล่มนี้นำเสนอแต่อย่างใด

วันนี้ทุกคนดูเหมือนจะใช้คำคำนี้กัน “เกร่อเสียจนมันไม่มีความหมายอะไรอีกต่อไป” ในวาทะของเบอร์คัน นวัตกรด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ อดีตผู้จัดการในบริษัทไมโครซอฟต์ในยุคบุกเบิกเว็บบราวเซอร์ เจ้าของหนังสือขายดีหลายเล่มเกี่ยวกับนวัตกรรม รวมถึงเล่มที่อยู่ในมือของท่าน

เบอร์คันประกาศวัตถุประสงค์ของเขาในการเขียนหนังสือเล่มนี้อย่างชัดเจนตั้งแต่หน้าแรกๆ

“นานมากแล้วที่สิ่งที่คนเชื่อเกี่ยวกับความคิด – ตั้งแต่ต้นตอของมัน จนการแปลงให้มันเป็นสิ่งที่เปลี่ยนโลก – ส่วนใหญ่มาจากแหล่งไม่น่าเชื่อถือ เราดูภาพยนตร์ซึ่งประโคมเรื่องราวแห่งความสำเร็จ และเราก็ได้ยินตำนานอัจฉริยะและการ “ปิ๊งแวบ” ของพวกเขา ตำนานพวกนี้ส่งต่อกันรุ่นสู่รุ่น แต่มีน้อยคนกลับไปดูว่าเรื่องเหล่านี้เกิดขึ้นจริงหรือไม่ และเวลาที่เราพยายามทำงานกับความคิดของเราเอง เราก็พบว่าความจริงห่างไกลเหลือเกินกับสิ่งที่เราถูกสอนมา ไกลเสียจนอยากยอมแพ้…

“ผมอุทิศเวลาหลายปีให้กับการศึกษาประวัติศาสตร์ของความคิดสร้างสรรค์ โดยเฉพาะที่เกี่ยวกับเรื่องการประดิษฐ์คิดค้นและการเป็นผู้ประกอบการ ขุดคุ้ยหาความจริงเบื้องหลังตำนานทั้งหลาย ผมอยากค้นให้เจอว่าอะไรเกิดขึ้นจริงๆ เพราะผมเชื่อว่าการได้รู้ความจริงจะมอบโอกาสที่ดีที่สุดให้ผมได้เรียนรู้และพัฒนาทักษะของตัวเอง และสอนให้คนอื่นทำตาม แต่ละบทในหนังสือเล่มนี้สำรวจมายาคติที่แพร่หลายและสร้างความเข้าใจผิดสูงสุด 10 ประการ ชี้ให้เห็นความจริง ตลอดจนเสนอข้อแนะนำและภูมิปัญญาที่คุณนำไปประยุกต์ใช้กับงานของคุณเองได้”

ความเข้าใจผิดสูงสุด 10 ประการ จากการค้นคว้าของเบอร์คันได้แก่ –

นวัตกรรมเกิดจากวาบความคิด / ประวัติศาสตร์นวัตกรรมเป็นเส้นตรง / นวัตกรรมมีระเบียบวิธีแบบแผนชัดเจน / คนทุกคนย่อมนิยมชมชอบความคิดใหม่ๆ / นักประดิษฐ์ชั้นเซียนล้วนฉายเดี่ยว / ความคิดดีๆ หายากยิ่งกว่างมเข็มในมหาสมุทร / เจ้านายของเราย่อมรู้เรื่องนวัตกรรมดีกว่าเรา / ความคิดที่ดีที่สุดย่อมชนะ / การหาทางออกสำคัญกว่าการตั้งโจทย์ให้ชัด / ขึ้นชื่อว่านวัตกรรมแล้วย่อมดีเสมอ

เบอร์คันสร้างความกระจ่างเกี่ยวกับความหมายที่แท้จริงของ “นวัตกรรม” ขุดค้นเบื้องลึกและเบื้องหลังของนวัตกรรมเปลี่ยนโลก ตั้งแต่ เมาส์คอมพิวเตอร์ เว็บบราวเซอร์ เครื่องถ่ายเอกสาร เครื่องบิน แท่นพิมพ์ เทปกาว และอื่นๆ อีกมากมาย ซึ่งวันนี้เรารู้จักดีแต่ไม่เคยรู้ประวัติศาสตร์ที่แท้จริง มาร้อยเรียงอย่างสนุกสนานเพื่ออธิบายว่า ความเชื่อทั้งสิบข้อข้างต้นนั้นเป็นเพียง ‘มายาคติ’ ที่ไม่ใช่ความจริงอย่างไร และในช่วงท้ายของหนังสือ เบอร์คันก็เสนอวิธีคิดเชิงสร้างสรรค์แบบไม่ ‘โลกสวย’ วิธีขาย และวิธีหล่อเลี้ยงแรงขับสำหรับทุกคนที่อยากเป็นนวัตกร ปิดท้ายด้วยการนำเสนอบรรณานุกรมแบบไม่น่าเบื่อ อธิบายแหล่งข้อมูลที่เขาเสนอแต่ละแหล่งว่า จุดเด่นของมันอยู่ตรงไหน และเขาชอบเพราะอะไร

เรียกว่าถ้าใครจะอ่านหนังสือเล่มเดียวเกี่ยวกับนวัตกรรม มายานวัตกรรม เล่มนี้ก็นับว่า ‘ครบเครื่อง’ อย่างยิ่ง

ท้ายนี้ ผู้แปลขอขอบคุณ พรกวินทร์ แสงศิลป์ชัย บรรณาธิการเล่ม ที่บรรจงตรวจทานและแก้ต้นฉบับอย่างพิถีพิถัน และ ณัฐเมธี สัยเวช ผู้พิสูจน์อักษรอย่างละเอียดลออ หากยังมีข้อผิดพลาดประการใด ย่อมเป็นความผิดพลาดของผู้แปลแต่เพียงผู้เดียว ขออภัยมา ณ ที่นี้

หวังว่าหนังสือเล่มนี้จะเป็นส่วนเล็กๆ ที่ร่วมสร้างระบบนิเวศนวัตกรรมในไทย ในฐานะคู่มือล้างมายาคติ และเครื่องมือช่วยทำงานสำหรับนวัตกรและใครก็ตามที่อยากสร้างนวัตกรรม หรือแม้เพียงอยากลับความคิดเชิงสร้างสรรค์ให้แหลมคมกว่าที่เคย

สฤณี อาชวานันทกุล

มีนาคม 2562